Eerst dit: Er zijn mensen die vinden dat handopfok niet kan en dat vogels tam worden gemaakt om het geldelijk gewin, hier ben ik het niet mee eens gezien de tijd en het geld (opfokvoer)wat je er in moet steken. Daar hoef je het echt niet voor te doen. Soms is het ook nodig omdat de ouders de jongen niet goed verzorgen of zijn doodgegaan of dat de ouders de jongen plukken dit kan soms ook uit de hand lopen met misvorming van de vleugels en het op latere leeftijd niet kunnen vliegen van de vogel tot gevolg. Maar het geeft ook veel voldoening om een leuk tam parkietje te verkrijgen en het plezier wat je aan zo'n vogel kan beleven.
Wat ook mooi is, is de blijdschap van de mensen die zo'n vogeltje kopen. Als de parkiet maar voldoende aandacht krijgt is het voor de parkiet niet zielig en dan is dit gewoon een leuke Hobby. Hebt u niet voldoende tijd dan moet u zowiezo niet aan dieren beginnen dan is elk dier zielig.
Als u zelf jonge parkieten heeft die u tam wilt maken, dan kunt u ze het best zolang mogelijk in het blok laten zitten en ze regelmatig even in de hand te nemen en wat aandacht geven, niet te lang want anders is er de kans dat de ouders ze in de steek laten. Tegen de tijd dat ze gaan uitvliegen (met een week of 5/6) kunt u verdergaan om ze met de hand te gaan voeren. Op deze manier hebben ze zolang mogelijk de juiste voedingstoffen van de ouders gehad. En zullen ze ook hun normale formaat krijgen, vogels die te vroeg zijn weggenomen zijn vaak kleiner van formaat, maar soms is het nood breekt wet.
De parkietjes die jonger dan 4 weken zijn zullen hun veren nog niet compleet hebben en dus nog warmgehouden moeten worden hier zijn speciale lampen voor te koop. Parkieten van een week of 5/6 hebben dit niet meer nodig als je ze maar in de verwarmde huiskamer houdt.
Ik ga er nu verder van uit dat de jongen ruim 4 weken zijn. Zonder ervaring moet u toch uitkijken en voorzichtig te werk gaan, het grootste probleem bij sterfte is kropverzuring, en het niet hygienisch omgaan met de materialen en voeding. Bij handopfok zijn er een aantal dingen die men goed in de gaten moet houden:
Het mooist is het om iemand die er ervaring mee heeft het voor te laten doen hoe je met handopfok omgaat. Handopfok is schitterend om te doen maar kost veel tijd en energie. Onderschat de tijd niet en besef dat het een regelrechte aanslag op uw agenda is. Ik vind dat de jongen zich aan mij moeten aanpassen en ik niet aan hen. Ik voer dus niet als de jongen beginnen te piepen maar op vaste tijden. Een belangrijk punt hierbij is dat u pas mag voeren als de krop leeg is. Is dit niet het geval en voert u wel dan loopt u het risico dat de oude, nog in de krop achtergebleven, voeding gaat verzuren doordat het niet op tijd is opgenomen in het lichaam. Als dit gebeurt spreekt men van kropverzuring wat de dood van uw lieve vogeltje tot gevolg kan hebben! Zelf voeren wij om de 4 uur. Het mag wel eens wat langer duren maar 4 uur is voor ons de richtlijn. We beginnen om 07:00 uur, dan om 11:00 uur een voeding, om 15:00 uur een voeding, om 19:00 uur een voeding en de laatste om 23:00 uur. Naarmate de jongen ouder worden passen wij de tijden aan. Ze kunnen dan wat langer teren op een spuit van 8 ml. Sommige eten zelfs zoveel dat ze 10 ml. nemen. Als de jongen groot genoeg zijn gaan wij over naar zo'n 5 uur verschil. Van 5 voedingen per dag dus terug naar 4 voedingen per dag. Het schema ziet er dan ongeveer zo uit: 07:00 uur, 12:00 uur, 17:00 uur, 22:00 uur.
Als de vogels zo'n 5 en halve week zijn leggen wij wat trosgierst op de bodem van de kooi. Ophangen heeft weinig zin omdat de jongen nog altijd op de bodem van de kooi leven. De jongen zullen langzaam aan met de trosgierst gaan spelen en ontdekken dat het te eten is. U kunt vaak aan de krop voelen of er zaadjes inzitten. Als ik merk dat er zaadjes in de krop zitten gaan wij de hoeveelheid voer terugbrengen. Concreet houdt dit in dat we bijv. terug gaan van 8 ml. naar 6 ml. per spuit/voeding. Op die manier houdt de jonge vogel nog wat honger wat hem stimuleert om met de trosgierst aan de slag te gaan. Zo leer ik ze zaad eten. Op een gegeven moment wordt de voeding steeds minder en zal de vogel langzaam aan over gaan op zaad. Zet als u gaat minderen met spuitvoeding wel een bakje met water en met voer op de bodem. Water is in deze belangrijk omdat de vogels al het vocht eerder uit de spuitvoeding kreeg. U gaat deze nu minderen dus ook de vochttoediening.
Om te beginnen moet u handopfok voer kopen dit is er in verschillende merken zorg dat u de juiste voeding krijgt. Dus parkieten voer voor parkieten, papagaaien voer voor grote parkieten/papagaaien enz. Verder hebt u een klein injectiespuitje nodig zonder naald liefst 1 op reserve en bakjes om het voer in klaar te maken. De spuitjes kunt u bij de winkel waar u het voer koopt vaak ook wel kopen, en anders wel bij een winkel als bv de welkoop. Op de verpakking staat aangegeven hoe de verhouding water en poeder moet zijn, u begrijpt zelf wel dat het niet te dik of te dun moet zijn. Voor de bereiding gebruikt u gekookt water waar u het poeder aan toevoegd, houd rekening met de tijd die de voeding nodig heeft om af te koelen tot de juiste temperatuur maar ook dat het niet te ver afkoelt tijdens het voeren.
De hoeveelheid voeding en de tijden zijn afhankelijk van de soort en leeftijd van de vogel,een grote parkiet heeft nu eenmaal meer nodig dan een kleine. Maar een parkiet van ruim 4 weken kan over het algemeen met 4 voedingen per dag toe en hoeft u niet s'nachts te voeden.
Als de voeding eenmaal klaar is en op de juiste temperatuur kun je beginnen met het voeren, de pap wordt in het spuitje getrokken en de lucht er uit geduwd, de vogel moet in de hand gehouden worden en het kopje voorzichtig tussen duim en wijsvinger. Het spuitje zal voorzichtig tussen de boven en ondersnavel worden geduwd (later zal de vogel zelf z'n snavel openen) en u duwt voorzichtig een beetje voer in z'n bekje, zoveel dat de vogel het zelf kan wegslikken dus niet te veel en niet te hard om verstikking te voorkomen. U zult merken dat het u steeds beter afgaat maar wordt niet overmoedig blijf voorzichtig. Dit blijft u volhouden tot de krop zichtbaar gevuld is of dat de vogel aangeeft genoeg gehad te hebben. Dan dus niet door zetten, de volgende keer neemt hij misschien wel meer. Vooral niet in de krop gaan knijpen om te voelen of er genoeg voeding in zit, u kunt dit wel door de veertjes zien. Na het voeren zal het kopje wat onder het voer zitten dit kunt u schoonmaken met een doekje met lauw water. Zorg er voor dat in iedergeval 1 x per dag de krop geheel leeg is geweest om kropverzuring te verkomen. Eventueel moet u de hoeveelheid en de keren dat u voert aanpassen.
Maak het voer altijd vers aan dus niet teveel in 1 keer. De gebruikte spullen regelmatig uitkoken net als u bij een baby zou doen (flesje fopspeen). Als de vogel eenmaal aan u gewend is zal u hem haast niet meer vast hoeven te houden bij het voeren en zelf om het eten vragen. Als u de aanbevolen leeftijd van 5/6 weken aanhoud zal hij ook al snel zelf wat kunnen gaan knabbelen aan voer, hier kunt u trosgierst voor aanbieden en anders wat fijn zaad om te beginnen bijvoorbeeld onkruidzaad. Als is hij eenmaal is begonnen aan de zaden kunt u de voedingen gaan minderen en langzaam overgaan op de juiste zaden voor het parkietje.
Het groot brengen met de hand is geen spelletje en u moet altijd oplettend blijven. Dit is zeker geen klus om een kind te laten doen en nogmaals wordt niet overmoedig zo dat het een routine klusje wordt want dan gaat het een keer mis. Kweekt u zelf met vogels zorg dan dat u de spulletjes voor handopfok thuis hebt liggen want er komt een keer dat u het nodig hebt.
Hebt u eenmaal een tam vogeltje vergeet dan niet de juiste zaden te kopen, laat u informeren bij de goede dieren winkel. En vergeet niet dat vogels steentjes nodig hebben om het voer in hun maag te vermalen.
Komt er wijziging in uw thuis situatie en kunt u uw tamme vogel niet genoeg aandacht meer geven laat hem dan niet eerst verpieteren in zijn kooi maar onderneem direct actie en zoek een ander onderkomen voor de parkiet.
Die vraag is moeilijk te beantwoorden. Is het een vrije keuze of wordt de beslissing genomen aan de hand van bepaalde omstandigheden. Dat is meestal als de jongen zo'n 4 weken oud zijn. Dat is voor mij de leeftijd of het teken dat ik de jongen van de ouders scheidt en dus overstap op de handopfok. In de eerste 4 weken krijgen de jongen dus gewoon de (op)voeding van de ouders. Met name de eerste kropmelk is belangrijk voor de jongen.
Om jonge vogels (noodgedwongen) met de hand groot te brengen heeft u de volgende artikelen nodig. Schaf ze ruim op tijd aan, dan kunt u op uw gemak de gebruiksaanwijzingen doornemen en evt. nog onbeantwoorde vragen stellen aan iemand met ervaring:
Zelf gebruik ik Nutribird A21 van Versele-Laga als handopfok voeding. Per pot van 800 gram kost dit ongeveer 10,00 euro. Bij een nest van 4 jongen doe ik ongeveer een week met een pot van 800 gram. Er zijn ook emmers van 3 kg. te koop en die zijn fors goedkoper. Omgerekend krijg je vaak 800 gram gratis. Zoals eerder aangegeven zijn er ook andere (goedkopere) merken maar ik gebruik altijd deze. Ik heb geen ervaring met andere merken zodat ik me beperk tot de bereiding en toediening van dit merk. De voeding is een poederige substantie die heel erg zoet ruikt (naar snoep). Voordat u begint eerst de gebruiksaanwijzing lezen. Hierin staan hele belangrijke zaken! Voor Nutribird A21 is een verhouding 1:2 nodig. Dit wil zeggen 1 maatschepje voer mengen met 2 schepjes gekookt water. Voordat u kunt beginnen dient u dus water te koken. Terwijl u het water aan de kook brengt kunt u de benodigde hoeveelheid voer alvast afmeten. Onthoud dus goed hoeveel schepjes u gebruikt hebt. U heeft namelijk het dubbele aantal schepjes aan gekookt water nodig. Het voer kunt u in een van de schaaltjes of bakjes doen. Als het water gekookt heeft doe ik altijd een ruime hoeveelheid in het andere bakje. Met het maatschepje meet ik het benodigde aantal schepjes af en voeg dit toe aan het voer. Met de mini-garde kunt u het geheel goed roeren. Roer net zolang totdat u een klontvrije, yoghurtachtige substantie overhoud.
Leg voordat u met het voeren gaat beginnen een stuk keukenrol of handdoekje op de tafel neer. Hier kunt u de jongen vervolgens op neerleggen. Zuig de voeding in de spuit door het tuitje in de voeding te steken en langzaam aan het achtereind van de spuit te trekken. De spuit vult zich dan vanzelf met de voeding. Let erop dat u voordat u gaat voeren alle lucht uit de spuit heeft verwijderd. U heeft vast wel eens op TV gezien dat artsen tegen de spuit tikken terwijl ze deze op de kop houden. Door het tikken zal de lucht naar boven gaan en kunt u de lucht uit de spuit "spuiten". Zelf tik ik altijd met de spuit op het schaaltje terwijl ik de spuit schuin omhoog houd. Als het jong op de handdoek zit kunt u beginnen. Steek het spuitje voorzichtig tussen de boven- en de ondersnavel. U kunt hiervoor het beste het kopje zachtjes beetpakken terwijl u met uw andere hand de spuit tussen de snavel steekt. Het jong zal bij de eerste voeding niet echt meewerken dus reken erop dat dit niet altijd even gemakkelijk gaat. Spuit zachtjes een klein beetje voeding in de ondersnavel. Met een klein beetje bedoel ik echt een klein beetje. Het jong moet de voeding zelf kunnen wegslikken. Als u teveel in de ondersnavel spuit loopt u het risico dat het jong stikt. Als het jong de voeding heeft weggeslikt kunt u weer een beetje geven. De hoeveelheid voeding die u dient te geven is afhankelijk van de leeftijd. U werkt dus van enkele ml.'s naar zo'n 8 ml. als de jongen ouder zijn toe. U ziet vanzelf de krop voller geraken met voeding. Als het kropje lekker gevuld is stopt u met voeren. De tweede voeding zal naar alle waarschijnlijkheid makkelijker gaan, de jongen hebben snel door waar het voer vandaan komt. Vaak openen ze de snavel al als ze de spuit zien/ruiken. Doordat het jong vaak erg wild te keer gaat met het kopje bestaat de kans dat u af en toe wat voer morst en dus de kop onder smeert. Geen nood: na het voeren met de handdoek gewoon schoon wrijven. Op die manier zijn ze direct wat gewend en worden het niet van die zielige pietjes. Als u de voeding niet zou weghalen gaat het koeken aan de veren. De klont wordt steeds groter en kan op den duur de vogel pijn bezorgen door het trekken van de veren. Na iedere voeding schoonmaken van de vogel is dus noodzakelijk. Als u de vogel gevoerd heeft legt u hem terug in de kooi. Je moet eentje op een leeftijd van ruim 4 weken uit het nest halen en deze met de spuit/lepeltje groot brengen. In de betere dierenspeciaalzaken kun je lorivoer cq. opfokvoer voor papegaaien kopen. In deze voeding zit alles wat de vogel nodig heeft.
Gebruik het volgende schema:
Mischien is het veel informatie en komt regelmatig het zelfde voorbij maar u gaat met een levend wezen om en daarom is het van het grootste belang dat u goed doordrongen bent van de noodzaak om op de juiste manier met het dier om te gaan. Ik wens u veel plezier met het grootbrengen van uw nieuwe vriend.